Türkiye İktisadi Girişim ve İş Ahlakı Derneği’nin (İGİAD) İnsani Geçim Ücreti Tespit Komisyonu’nun gerçekleştirdiği araştırma neticesinde, İstanbul’da orta gelirli bir ailenin 2022 yılı için İnsani Geçim Ücreti (İGÜ) 5.303 TL olarak belirlendi. Dünya genelinde ekonomik dalgalanmaların 2021’de hem sağlık hem de iktisadi gelişmeler açısından işveren ve işgören tüm kesimleri derinden etkilediği bilgisinin yer aldığı açıklamada, 2004’ten bu yana her yıl aralık ayında yapılan bu araştırmayla Türkiye’nin 12 farklı bölgesinden aileler örneklem alınarak, geçinebilmeleri için gerekli İGÜ seviyesinin tespit edildiği belirtildi. İGİAD’ın açıklamasında, yürürlükte olan asgari ücret anlayışı yerine ise İGÜ yaklaşımının kabul görmesi gerektiği bilgisine de yer verildi.
İGÜ rakamının iki çocuklu dört kişilik bir ailenin refah bir yaşam sürebilmesi için aylık insani geçim maliyetinin hesaplanmasından hareketle belirlendiğine dikkat çeken İGİAD yaptığı açıklamada, ekonomide yaşanan dalgalanmalarla birlikte gıda fiyatlarındaki artışın asgari ücretle çalışan 7 milyon kişinin alım gücünün yarı yarıya düşmesine sebep olduğunu belirtiyor. Konut, ulaşım ve diğer sektörlerdeki orantısız artışların gıda merkezli İGÜ hesaplamalarını da zorlaştırdığının altı çizilen bilgilerde, İstanbul dışındaki bölgelerde de uygulandığı takdirde İGÜ’nün yıl içerisinde ortalama alım gücünün korunmasına küçük de olsa bir destek sağlayabileceği de yer alıyor. Bu yıla özel olarak asgari ücretlerde güncellemenin sadece ocak ayında değil, haziran ayında da yapılmasını öneren İGİAD, ilk 6 aylık enflasyonun yol açtığı reel gelir kaybının haziran ayında değerlendirilerek ücretlerde tekrar değerleme yapılması gerektiğinin altını çiziyor.
İnsani Geçim Ücreti’nin toplumsal dayanışma ve refah seviyesi açısından önemli bir gösterge olduğuna değinilen İGİAD açıklaması, İGÜ’nün kapsamı ve yöntemine dair de detaylı bilgiler içeriyor. İstatistik Kurumu (TÜİK) İstatistiki Bölge Sınıflaması’nda yer alan 12 farklı bölgeye göre yapılan İGÜ araştırması; bir ailenin gıda, giyim, konut, su, elektrik, gaz ve diğer yakıtlar, mobilya, ev bakımı, sağlık, ulaşım, haberleşme, eğlence, eğitim hizmetleri harcamalarını içerirken, SGK, vergi ve devlet tarafından karşılanan eğitim giderlerini hesaba katmıyor. TÜİK tarafından üretilen veriler kullanılarak yapılan hesaplamalara göre, işverenlerin İstanbul’daki bir çalışana ailesini geçindirebilmesi için aylık asgari 5.303 TL ödenmesi gerektiğini vurgulayan İGİAD, insani geçim ücretinin çalışanlara verilmesi için işverenlere harekete geçmelerini tavsiye ediyor.
“Helal kazancın adil paylaşımı” ilkesini benimseyen İGİAD, piyasa şartları uygulaması yerine, hakkaniyet, yardımlaşma ve ücretin yeterliliği prensiplerine dayanan alternatif İGÜ uygulamasını geliştirerek farklı bölgelerde ortalama büyüklükteki ailelerin insanca geçimini sağlayacağı taban ücret seviyesi öneriyor. Bu sayede elde edilen artı değerin adil bir şekilde paylaşılmasıyla iş ortamındaki motivasyonun da artacağını öngörüyor.
