Merkez Bankası birilerinin keyfini kaçırmış

Merkez Bankası’nın Harika kredi Desteği Birilerinin Keyfini Kaçırmış

Merkez Bankası 2022 yılı TL Reeskont kredilerini bankalar aracılığıyla kullandırmaya başladı. Bu tür krediler özellikle bu kriz dönemlerinde ihracatçı firmalar için önemli bir destek unsuru. Ancak Merkez Bankası’nın bu kredilerin kullandırım şartlarındaki bir madde firmaların tepkisini çekiyor.

TCMB Reeskont kredilerinde baz faiz oranı politika faiz oranı olarak belirlendi. Daha sonra ise kredinin vadesi ve bazı taahhütlere göre oranda indirimlere gidildi. İlgili şartları aşağıdaki tabloda görebilirsiniz.

Bir örnekle tabloyu açıklayalım:

İhracatçı veya ihraç kayıtlı teslim yapan bir firmanın 180 gün vadeli TL kredisi kullandığını düşünelim. Bu durumda firma politika faiz oranında 200 baz puan daha ucuza kredi kullanabiliyor. Bu oran %12 dir. (Politika faiz oranı (%)1400-200 =1200) Ancak burada kredi kullandığı bankanın aracılık komisyonu da söz konusu. Bu da %1 dir. Toplam maliyeti %13 e geliyor.

Firma kredi süresi boyunca aşağıdaki taahhütlerden gerçekleştirdiği her biri için de (Ek istihdam şartı, %10 ihracat artırma şartı ve net ihracatçı şartı) ayrıca 100 baz puan indirim alabiliyor. Her üç şartı da yerine getirirse bu durumda, banka komisyonu dahil yıllık %10 faiz oranıyla kredi kullanabiliyor.

Ancak burada bir şart daha mevcut; kullanılan kredi tutarı kadar TEK SEFERDE döviz bozma mecburiyeti. İşte en büyük sıkıntıda bu konuda yaşanıyor.

30 Milyon tl kredi kullanan bir firma bu tutarın USD veya EUR karşılığı kadar dövizi kredi vadesi içinde ve TEK SEFERDE bozdurmak zorunda. (Bugünkü kur ile 2 milyon usd civarı). Dananın kuyruğu tam da burada kopuyor. Çünkü, zaten finansal bir sıkışıklığı söz konusu olan bu firmanın, bu tutarı biriktirip tek seferde bozdurması nasıl düşünülebilir. Öyle bir imkânı olsa sizden neden kredi kullansın.

Halbuki bu tutarı 4 -5 seferde bozdurma şartı getirilse firmalar rahatlayacak, belki bu sebepten dolayı kredi kullanamayan firmaların da bu krediye ulaşması sağlanacak.

Bu konuda bankalar aracılığıyla Merkez Bankası’na birçok eleştiri ve şikâyet olmasına rağmen kurum geri adım atmamakta kararlı gibi.

Bu şartın getirilmesi kadar, değiştirilmek istenmemesinin gerekçesi de ilginç.

Döviz bozma işlemlerinin birkaç seferde olması iş yüklerinde bir yoğunluğa sebep olacakmış. Bu yoğunluğu yaşamak istemeyen beyefendiler geri adım atmamakta kararlı.

En üzüldüğüm nokta ise başta Cumhurbaşkanımız olmak üzere siyasi iktidar bir cent daha fazla ihracat yapabilmek için fonlar ayırıp, ülkeler ziyaret edip, gece gündüz çırpınırken, bir kurumun ehli keyf uygulamasıyla bütün bu gayretlerin bir çırpıda silinebilmesi.

Olsun beyler, siz yorulmayın yeter ki.

İhracatçılar sırf sizler için daha çok çalışır, yine de rahatınızı bozmaz.

Ekonomist – CFO – Yazar / Mustafa ÖZBAY